Πόσο θα αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής τον 21ο πρώτο αιώνα;
Πόσο θα αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής τον 21ο πρώτο αιώνα; Η απροσδόκητη απάντηση σε αυτό το ερώτημα, είναι ότι το προσδόκιμο ζωής μάλλον δεν θα αυξηθεί και πολύ στο εγγύς μέλλον. Ξαφνιαστήκατε; Κι όμως, έρευνες έχουν δείξει ότι η σύγχρονη ιατρική καθώς και τα φάρμακα που έχουμε στη διάθεσή μας έχουν όλο και μικρότερη επίδραση στο προσδόκιμο ζωής. Αυτή τη στιγμή, οι πλούσιες χώρες κοντεύουν να φτάσουν σε ένα σημείο όπου το μέσο προσδόκιμο ζωής είναι γύρω στα 85 χρόνια. Αυτό δεν σημαίνει ότι κανείς δεν θα φτάσει τα 100. Όμως βάσει των μέχρι στιγμής ερευνών και ευρημάτων μας, δεν αναμένεται να είναι πολλοί αυτοί.
Για να μπορέσει ο άνθρωπος να ζήσει παραπάνω από το προσδόκιμο πρέπει να καταφέρουμε να καταπολεμήσουμε την γήρανση του ανθρώπινου σώματος. Αυτή τη στιγμή, αυτό που κάνουμε είναι να διορθώνουμε τα προβλήματα υγείας που εμφανίζει το ανθρώπινο σώμα. Λειτουργούμε, δηλαδή, πυροσβεστικά και αντιμετωπίζουμε συμπτωματικά τα προβλήματα. Για να ζήσουμε περισσότερο, όμως, πρέπει να βρούμε πώς να σταματάμε τη δημιουργία των προβλημάτων υγείας λόγω γήρανσης. Δυστυχώς, σε αυτό το κομμάτι η επιστήμη είναι ακόμα πίσω.
Τα όρια της ιατρικής επιστήμης
Μία έρευνα που έγινε για 30 χρόνια δείχνει ότι, παρά τα μεγάλα γιατρικά επιτεύγματα, το προσδόκιμο ζωής δεν αυξανόταν τον 21ο αιώνα με την ίδια ταχύτητα που αυξανόταν κατά τον 20ο αιώνα. Οι χώρες που αναλύθηκαν ήταν η Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Σουηδία, Ελβετία, Νότια Κορέα, Αυστραλία, Ηνωμένες Πολιτείες, Ιαπωνία και το Χονγκ Κονγκ.
Η έρευνα σε τόσες διαφορετικές χώρες είχε σκοπό να εξεταστούν πολλά διαφορετικά συστήματα υγείας, διατροφικές συνήθειες και άλλες παράμετροι. Εντούτοις, δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές στα ευρήματα: σε όλες τις χώρες, το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε ελάχιστα.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι από το 1990 μέχρι το 2019 υπήρξε μια μικρή αύξηση του προσδόκιμου ζωής παρά τις μεγάλες προόδους της ιατρικής και της φαρμακευτικής (η έρευνα σταμάτησε το 2019, για να μην επηρεαστούν τα στοιχεία της από τους αυξημένους θανάτους λόγω Covid).
Πώς βελτιώθηκε το προσδόκιμο ζωής τον 20ο αιώνα;
Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι στις αρχές του 20ου αιώνα έγιναν οι πρώτες προσπάθειες επιμήκυνσης του προσδόκιμου ζωής με απλά πράγματα όπως καλύτερη καθαριότητα και υγιεινή που βοηθούσαν στην καταπολέμηση μικροβίων και ιών. Η Ισπανική γρίπη του 1918 έδειξε πόσο σημαντικά είναι κάποια βήματα που τώρα θεωρούμε δεδομένα, όπως το πλύσιμο των χεριών και η γενικότερη υγιεινή.
Στη δεύτερη φάση του 20ου αιώνα, η ιατρική άρχισε να βρίσκει λύσεις σε προβλήματα όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο καρκίνος. Επίσης, τα αντιβιοτικά έγιναν πολύ πιο διαδεδομένα και μπορούσαν να καταπολεμήσουν ασθένειες που μέχρι τότε απειλούσαν τη ζωή, όπως η φυματίωση ή η πνευμονία.
Σε αυτή τη φάση έγιναν και τεράστια βήματα στο θέμα των εμβολιασμών, που προστάτευσαν παιδιά από αρρώστιες όπως η πολιομυελίτιδα—η οποία, ακόμα κι αν δεν τα σκότωνε, τα άφηνε με σοβαρά προβλήματα υγείας για μια ζωή. Έτσι, εκατομμύρια παιδιά ενηλικιώθηκαν με καλή υγεία και υψηλό προσδόκιμο ζωής.
Στον 21ου αιώνα, συνεχίζουμε να στηριζόμαστε στις ανακαλύψεις του 20ου αιώνα και χτίζουμε πάνω σε αυτές, συχνά με θεαματικά αποτελέσματα. Για παράδειγμα, οι θεραπείες για τον καρκίνο είναι πιο αποτελεσματικές και λιγότερες επιβαρυντικές για τον οργανισμό. Έχουμε νέους τρόπους να καταπολεμήσουμε αρρώστιες και παθήσεις με καινοτόμα φάρμακα και περισσότερη γνώση.
Τι έγινε τον 21ο αιώνα;
Φτάνοντας στο 2024, αναρωτιόμαστε τι συνέβη και το προσδόκιμο ζωής δεν αυξάνεται με την ίδια ταχύτητα, όπως τον 20ο αιώνα.
Ένας λόγος είναι ότι όσο μεγαλώνουμε, τόσο αυξάνονται οι χρόνιες παθήσεις και η έντασή τους. Ασθένειες όπως οι καρδιομεταβολικές παθήσεις, ο καρκίνος, νευρολογικές παθήσεις όπως το Πάρκινσον και το Αλτσχάιμερ, αρθρίτιδες, ο διαβήτης, η πολλαπλή σκλήρυνση και οι πνευμονοπάθειες επιδεινώνονται όσο μεγαλώνουμε και γίνεται όλο και δυσκολότερο να υπάρξει μια ιατρική λύση σε βάθος χρόνου.
Επίσης, όσο μεγαλώνουμε, τόσο το σώμα και το μυαλό μας γερνάνε. Το μυαλό, τα κόκκαλα, οι ιστοί, οι μύες και όλο το ανθρώπινο σώμα απλά γερνάει. Και εκεί έρχεται το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε αυτή τη στιγμή: δεν ξέρουμε πώς να σταματήσουμε τη γήρανση αυτή.
Επόμενο βήμα: πώς σταματάμε τη γήρανση
Το ζητούμενο πια είναι να κατανοήσουμε πώς γίνεται η γήρανση του ανθρώπινου οργανισμού και πώς μπορεί αυτή να αντιστραφεί.
Για να έχουμε ένα μέγεθος της σχετικής πρόκλησης, ένα μωρό που γεννιέται σήμερα έχει 5,1% πιθανότητες να φτάσει τα 100 αν είναι κορίτσι και 1,8% αν είναι αγόρι—με τις περισσότερες πιθανότητες να τις έχει κάποιος που ζει στο Χονγκ Κονγκ. Για να αυξήσουμε αυτό το ποσοστό, πρέπει να βρούμε πώς σταματάμε τη γήρανση του ανθρώπινου σώματος.
Έχουν γίνει πολλές σχετικές μελέτες που όμως βρίσκονται ακόμα σε αρχικό στάδιο. Στα πλαίσια αυτά, έχουν προταθεί πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις, από τη μείωση των θερμίδων, και την κατανάλωση αντιοξειδωτικών τροφών μέχρι την ήπια άσκηση, το διαλογισμός, το υδρογονωμένο νερό, την υπερβαρική οξυγονοθεραπεία κλπ. Δυστυχώς, ακόμα απέχουμε πολύ από το να έχουμε μία επιστημονικά επιβεβαιωμένη θεραπεία που να σταματά ή και να αντιστρέφει τη γήρανση των ιστών του σώματος.
Ένας ακόμα ζητούμενο είναι όχι μόνο να επεκτείνουμε το προσδόκιμο ζωής αλλά και να βελτιώσουμε με όσο το δυνατόν καλύτερες προοπτικές. Ποιος θέλει να ζήσει μέχρι τα 100 αλλά να είναι καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι ή να έχει χάσει τη μνήμη του; Αυτό που θέλει η ανθρωπότητα είναι να ζούμε περισσότερο αλλά και καλά. Θέλουμε τα χρόνια μας να έχουν τη μέγιστη δυνατή ποιότητα ζωής και να μας δίνουν ευχαρίστηση. Το να ζούμε απλά για να ζούμε δεν έχει μεγάλη απήχηση στους ανθρώπους.
Γιατί το προσδόκιμο ζωής έχει σημασία
Ως ανθρωπότητα του 21ου αιώνα, ζούμε έναν χρυσό αιώνα από πλευράς ιατρικής προόδου. Καθημερινά διαβάζουμε κι ένα νέο επίτευγμα της ιατρικής και υπάρχουν πια φάρμακα και θεραπείες που μπορούν να μας λύσουν σχεδόν όλα τα ιατρικά προβλήματά μας.
Κι όμως, όσον αφορά τη γήρανση, βρισκόμαστε ακόμα μπροστά σε ένα αδιέξοδο. Ακόμα μας λείπουν βασικά σημεία του παζλ—για παράδειγμα, η επιστήμη δεν έχει ακόμα καταφέρει να αποκωδικοποιήσει πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος και τι προκαλεί την άνοια και τις νευρολογικές παθήσεις. Γιατί γερνάει ο εγκέφαλος; Γιατί γερνάει το σώμα;
Δεδομένου του μεγέθους της πρόκλησης που αντιμετωπίζουν οι ερευνητές, όλο και περισσότεροι επιστήμονες επικεντρώνονται στο πώς θα βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής μας αυτά τα χρόνια που μπορούμε να θεωρούμε δεδομένα. Τα σημερινά δεδομένα μας λένε ότι μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα ζήσουμε καλά γύρω στα 65 χρόνια, και μετά θα ακολουθήσουν αρκετά χρόνια όπου πιθανόν να αντιμετωπίσουμε προβλήματα υγείας. Επομένως, οι περισσότερες προσπάθειες που γίνονται εστιάζονται στο να παραμείνουμε υγιείς για μεγαλύτερο διάστημα παρά στο πόσα χρόνια θα ζήσουμε.
Άλλωστε, αν καταφέρουμε να παραμείνουμε υγιείς μέχρι το τέλος της ζωής μας, ίσως η αύξηση του προσδόκιμου ζωής να μην έχει τελικά και τόση σημασία!
Και αν ο άνθρωπός σας αντιμετωπίζει μακροχρόνια θέματα υγείας που καθιστούν δύσκολη τη ζωή του στο σπίτι, ίσως μία μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων να είναι η καλύτερη λύση για αυτόν. Επικοινωνήστε με τον Ηράκλειο online, καλέστε μας στο 210 28 46 000 ή επισκεφθείτε μας πίσω από το σταθμό ΗΣΑΠ Ηρακλείου για να σας δώσουμε όποια πληροφορία χρειάζεστε!