Τι σημαίνει, «Γερνάω»;
Δεν αναρωτιέστε πότε αρχίζετε και γερνάτε; Πότε νιώθετε ότι το μυαλό και το σώμα αρχίζουν να δείχνουν σημάδια επιβράδυνσης; Πότε θέλετε περισσότερο χρόνο για να κάνετε μια δουλειά; Και τελικά, πώς βιώνουμε το να γερνάμε;
Τα σημάδια της γήρανσης έρχονται σταδιακά, και συγκεκριμένα στις ηλικίες των 44 και των 60, όταν και νιώθουμε τις πρώτες σημαντικές διαφορές. Εκτός από τα σημάδια που μας επιβεβαιώνουν ότι δεν είμαστε πια στην πρώτη νιότη μας, έρχεται η συνειδητοποίηση ότι μεγαλώνουμε.
Τι μας κάνει, όμως, να νιώθουμε ότι γερνάμε; Τι ζούμε και μας δείχνει ότι μπαίνουμε σε μια διαφορετική φάση της ζωής μας;
Όλα αυτά τα ερωτήματα απασχολούν τους περισσότερους ανθρώπους που βρίσκονται στη μέση ηλικία ή έχουν φτάσει στην τρίτη. Μέσα από συζητήσεις με ηλικιωμένους αλλά και ανθρώπους στο μεταίχμιο μεταξύ μέσης ηλικίας και τρίτης ηλικίας, έχουμε καταγράψει τις σημαντικότερες φράσεις και τα πιο συχνά συναισθήματα που δείχνουν ότι έχουμε γεράσει.
«Δεν μπορώ να κάνω τα πράγματα που έκανα πριν»
Όσο μεγαλώνουμε, οι φυσικές και πνευματικές αντοχές μειώνονται—κάτι που δεν θέλουμε να παραδεχτούμε. Θέλουμε να συνεχίσουμε να κάνουμε τα πράγματα όπως πριν.
Κι όμως, πρέπει να αποδεχτούμε ότι δεν μπορούμε να καθαρίσουμε όλο το σπίτι μέσα σε μια μέρα. Δεν γίνεται να κάνουμε τόσες ώρες κηπουρική. Δεν μπορούμε να φροντίσουμε τα εγγόνια για τόσες πολλές ώρες. Αυτή αδυναμία μας στεναχωρεί γιατί μας θυμίζει ότι γερνάμε και περνάμε σε μια καινούρια φάση και πίστα στη ζωή μας.
«Θέλω να συνεχίσω να δουλεύω, έστω και λίγο»
Πολλοί άνθρωπο μαραζώνουν όταν παίρνουν σύνταξη. Νιώθουν ότι δεν έχουν πια λόγο ύπαρξης και η καθημερινότητά τους αλλάζει τόσο ριζικά, που δεν ξέρουν τι να κάνουν με τη μέρα τους. Θέλουν μια απασχόληση, κάτι που να τους κρατάει νέους και χρήσιμους. Μπορεί να μην έχουν τα κουράγια να δουλεύουν με τις ταχύτητες και την παραγωγικότητα των προηγούμενων χρόνων, αλλά θέλουν ακόμα να προσφέρουν και να νιώθουν χρήσιμοι. Επίσης, για πολλούς η εργασία τους αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ταυτότητάς τους.
Είτε για λόγους βιοποριστικούς ή για λόγους προσωπικούς, οι άνθρωποι που γερνάνε πολλές φορές θέλουν ακόμα να δουλεύουν.
«Θέλω ακόμα να ζήσω εμπειρίες»
Τα γεράματα δεν σημαίνει ότι κλεινόμαστε στο σπίτι και περιμένουμε το αναπόφευκτο. Ούτε ότι χάνουμε την όρεξη να κάνουμε ταξίδια, να πάμε θέατρο, να δούμε φίλους, ή να πάμε σινεμά.
Υπάρχει μια γλυκύτητα στα γεράματα και μια αίσθηση ότι όσο μεγαλώνουμε, βιώνουμε τι είναι σημαντικό στη ζωή. Και συνήθως, δεν είναι πράγματα αλλά βιώματα. Είναι αυτά τα μικρά που γεμίζουν τη ζωή και της δίνουν νόημα ακριβώς τη στιγμή που η γήρανση μας θυμίζει τη φθαρτότητα μας.
«Δεν με νοιάζει τι λένε οι άλλοι»
Οι περισσότεροι ηλικιωμένοι έχουν ξεπεράσει το άγχος για το τι σκέφτονται οι άλλοι για αυτούς. Ο χρόνος είναι πολύτιμος και δεν νιώθουν ότι πρέπει να δώσουν εξηγήσεις σε κανέναν.
Υπολογίζουν αγαπημένους ανθρώπους αλλά δεν δίνουν μεγάλη σημασία σε μικροπράγματα και καταστάσεις που μπορεί παλαιότερα να τους ταλαιπωρούσαν. Θα δώσουνε τόπο στην οργή, θα κάνουν αυτό που θέλουν, να φορέσουν ό,τι τους αρέσει και θα ξυπνήσουν ό,τι ώρα προτιμούν. Για πολλούς, δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες πέραν των κανόνων που εξασφαλίζουν τη συνύπαρξη με τους οικείους τους. Σαν αποτέλεσμα, οι άνθρωποι που βιώνουν τα γεράματα νιώθουν συχνά πιο ελεύθεροι από τους νεότερούς τους.
«‘Με στεναχωρεί ότι βλέπω φίλους μου να φεύγουν»
Αναπόφευκτα, όσο μεγαλώνουμε, μεγαλώνουν μαζί μας και οι φίλοι μας και οι συγγενείς μας. Θα βιώσουμε την απώλεια, η οποία μας θυμίζει και σε εμάς ότι είμαστε εύθραυστοι. Πολλοί ηλικιωμένοι βιώνουν δύσκολα ότι χάνουν αδέλφια, φίλους και γνωστούς—και δικαιολογημένα.
«Φοβάμαι ότι θα γίνω βάρος στα παιδιά μου»
Όταν μεγαλώνουμε χρειαζόμαστε περισσότερη βοήθεια από τα παιδιά μας και τους αγαπημένους μας. Αυτό δημιουργεί συχνά ένα φόβο ότι θα γίνουμε βάρος στα παιδιά μας και ότι θα πρέπει να τρέχουν για εμάς.
Επισκέψεις σε γιατρούς, φάρμακα, βοήθεια με τα ψώνια και πολλά άλλα μπορεί να γίνουν πιο δύσκολα όσο μεγαλώνουμε. Η ύπαρξή μας ίσως να προϋποθέτει την υποστήριξη και την παρουσία των παιδιών μας. Και εκεί μπαίνει ο φόβος ότι γινόμαστε βάρος και δεν έχουμε πια την ανεξαρτησία μας.
Για το λόγο αυτό, πρέπει τα παιδιά να προσφέρουν συχνή επιβεβαίωση ότι είναι χαρά τους να ανταποδίδουν όσα τους πρόσφεραν οι γονείς τους όσο αυτά ήταν μικρά.
«Κι αν χάσω το μυαλό μου;»
Ο φόβος της άνοιας και του Αλτσχάιμερ τρομάζει πολλούς ανθρώπους. Όσο μεγαλώνουμε, αυξάνονται οι πιθανότητες να πάθουμε άνοια. Για τις ηλικίες 65 με 69, υπάρχει 2% πιθανότητα να πάθει κάποιος άνοια. Το ποσοστό αυτό φτάνει στο 22% σε όσους είναι μεταξύ 85 και 89 ετών.
Το να μη θυμάσαι τους ανθρώπους σου, τα βιώματα σου και ποιος είσαι είναι τραγικό και δικαιολογημένα τρομάζει τους περισσότερους. Όσο μεγαλώνουμε, βλέπουμε γύρω μας γνωστούς που έχουν άνοια και ξαφνικά σκεφτόμαστε ότι μπορεί και εμείς να χάσουμε τη μνήμη μας. Είναι σκληρό και αγχωτικό.
Ο φόβος αυτός αντιμετωπίζεται με μία απλή αντιστροφή των στατιστικών. Μία πιθανότητα άνοιας 2% σημαίνει πως το 98% των ανθρώπων δεν θα εμφανίσουν άνοια μέχρι τα 70 τους. Ακόμα κι όταν το ποσοστό φτάνει στο μέγιστό του, στην ηλικία των 90 ετών, σχεδόν 80% των ηλικιωμένων δεν θα έχει πρόβλημα.
«Οι άνθρωποι δεν μου δίνουν σημασία»
Ως κοινωνία, συχνά αγνοούμε τους ηλικιωμένους. Είναι σαν να μην τους βλέπουμε και να μην τους υπολογίζουμε. Τα μαγαζιά, η διασκέδαση, οι πόλεις και ο τρόπος που λειτουργούμε ως κοινωνία είναι εστιασμένος στους νέους και πολύ λιγότερο στους ηλικιωμένους. Σκεφτείτε τις τράπεζες και τις δημόσιες υπηρεσίες που πια τα πιο πολλά τα κάνουν online—το οποίο μπορεί να δυσκολεύει αρκετούς ηλικιωμένους.
Πολλές φορές οι ηλικιωμένοι νιώθουν ότι είναι αόρατοι. Και αυτό τους πληγώνει γιατί τους θυμίζει ότι έχουν μεγαλώσει και τους κάνει να νιώθουν πως δεν είναι πια τόσο σημαντικοί όσο οι νεότεροι. Συχνά, αυτές οι σκέψεις τούς θυμώνουν.
Οι νεότεροι πρέπει να είμαστε υπομονετικοί με επιθετικές συμπεριφορές και να εντάσσουμε όσο μπορούμε τους ηλικιωμένους στην καθημερινότητά μας. Στόχος είναι να τους θυμίζουμε με πράξεις και με λόγια ότι τους υπολογίζουμε.
Θα γεράσουμε όλοι
«Εκεί που είσαι ήμουν και εδώ που είμαι θα’σαι» λέει η παροιμία, και είναι γεγονός: όλοι θα γεράσουμε. Το θέμα είναι να γεράσουμε όπως θέλουμε. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα δυσκολευτούν να αποδεχτούν ότι μεγαλώνουν, ότι δεν μπορούν να οδηγούν ή δεν μπορούν να κάνουν όσα έκαναν νεότεροι.
Μαζί όμως με αυτά που δεν μπορούμε να κάνουμε, έρχονται και αυτά που μπορούμε. Υπάρχει μια απελευθέρωση και μια δίψα για ζωή που συχνά βγάζει τον καλύτερο εαυτό των ανθρώπων. Το να γερνάω σημαίνει ότι επικεντρώνομαι στα ουσιαστικά γιατί ο χρόνος περνάει. Αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο μάθημα όταν γερνάμε.
Το δεύτερο σημαντικότερο είναι να στηρίζουμε τον ηλικιωμένο στην καθημερινότητά του. Το προσωπικό μας συμπεριφέρεται στον κάθε άνθρωπο με τρόπο που να τον κάνει να νιώθει μοναδικός και χρήσιμος.
Αν ο άνθρωπός σας αντιμετωπίζει θέματα υγείας που καθιστούν δύσκολη τη ζωή στο σπίτι, ίσως μία μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων να είναι η καλύτερη λύση για αυτόν. Επικοινωνήστε με τον Ηράκλειο online, καλέστε μας στο 210 28 46 000 ή επισκεφθείτε μας πίσω από το σταθμό ΗΣΑΠ Ηρακλείου για να σας δώσουμε όποια πληροφορία χρειάζεστε!