Δύσκολες συζητήσεις με ηλικιωμένους
Όσο μεγαλώνουν οι άνθρωποι, τόσο δυσκολεύουν κάποιες συζητήσεις. Έρχονται στην επιφάνεια θέματα υγείας και νοητικών ικανοτήτων τα οποία πληγώνουν τους ηλικιωμένους και τους θυμίζουν ότι μεγαλώνουν και γερνάνε. Κι όμως, είναι χρήσιμες και αναγκαίες συζητήσεις για να μπορούν οι μεγαλύτεροι να ζήσουν με ασφάλεια και καλύτερες συνθήκες.
Ας δούμε λοιπόν τις δύσκολες συζητήσεις και πώς μπορούμε να τις κάνουμε ευκολότερες.
Οδήγηση
Πολλοί ηλικιωμένοι έχουν την φυσική και γνωστική ικανότητα να συνεχίσουν να οδηγούν. Αυτό είναι υπέροχο, αφού τους προσφέρει ανεξαρτησία και μία αίσθηση χρησιμότητας. Υπάρχουν όμως πολλοί που δεν μπορούν να οδηγήσουν λόγω προβλημάτων υγείας. Με αυτούς τους ηλικιωμένους πρέπει να γίνει μια δύσκολη αλλά αναγκαία συζήτηση.
Το πρόβλημα γίνεται όταν αρχίζουν ατυχήματα ή μικρο-παραβάσεις οι οποίες οφείλονται σε κακή αντίληψη του χώρου, μειωμένα αντανακλαστικά ή μειωμένη όραση. Ο ηλικιωμένος συχνά αμύνεται λέγοντας ότι είναι μεμονωμένα συμβάντα αλλά αυτό τις πιο πολλές φορές δεν ισχύει. Είναι κίνδυνος για τον εαυτό τους και τους υπόλοιπους.
Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος είναι να παρουσιάσετε τις εναλλακτικές που υπάρχουν ως προς τη μεταφορά και κινητικότητά τους. Προτείνετε να τους πηγαίνετε εσείς όπου θέλουν, ταξί, ραδιοταξί, μέσα μαζικής μεταφοράς, ιδίως σταθερής τροχιάς αν βρίσκονται κοντά, ή ακόμα και γείτονες που προσφέρονται για να τους οδηγήσουν. Δείξτε ότι αντιλαμβάνεστε ότι το τέλος της οδήγησης σημαίνει για αυτούς μια σημαντική μείωση της ανεξαρτησίας τους αλλά ότι οι εναλλακτικές μειώνουν τις επιπτώσεις.
Επίσης, μπορείτε να κάνετε τη μετάβαση πιο σταδιακή. Για παράδειγμα, αρχίστε τη συζήτηση με κάποια όρια: να μην οδηγούν την νύχτα ή να χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο μόνο σε μια μικρή ακτίνα από το σπίτι. Σιγά-σιγά μπορείτε να συζητήσετε να μην οδηγούν τελείως.
Μνήμη και γνωστικές ικανότητες
Με την ηλικία, πολλοί άνθρωποι βιώνουν μειωμένη μνήμη και γνωστικές ικανότητες. Σε κάποιες περιπτώσεις αυτό είναι προάγγελος άνοιας, σε άλλες είναι απλώς θέματα μνήμης που οφείλονται στην ηλικία.
Κανένας ηλικιωμένος δεν θέλει να ακούσει ότι «χάνει το μυαλό του». Είναι σαν χάνει τον ίδιο του τον εαυτό. Αρχίστε τη συζήτηση με συγκεκριμένα παραδείγματα όπως «πρόσεξα ότι χθες ξέχασες να μου ευχηθείς για τα γενέθλιά μου» ή «είδα ότι δεν θυμάσαι τη συζήτηση που έκανες με τον αδελφό σου προχθές». Μην μιλήσετε γενικά αλλά με πραγματικά παραδείγματα που μπορούν να ανοίξουν την πόρτα σε μια ειλικρινή συζήτηση.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ηλικιωμένος ξέρει ότι ξεχνάει και ήδη αγχώνεται—αλλά βρίσκεται σε άρνηση. Όταν ανοίξετε την συζήτηση, μπορείτε να προτείνετε λύσεις, ιατρικές εξετάσεις και φάρμακα που να μπορούν να ελαττώσουν την πτωτική πορεία. Δείξτε ότι ενδιαφέρεστε και ότι είστε εκεί ό,τι και αν συμβαίνει.
Ασφάλεια στο σπίτι και αλλαγές
Όσο μεγαλώνουμε, τόσο το σπίτι μπορεί να είναι γεμάτο παγίδες για την ασφάλειά μας. Η κίνηση των ηλικιωμένων δεν είναι η ίδια με αυτή των νεότερων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν αλλαγές στο σπίτι για να είναι ένας ηλικιωμένος ασφαλής.
Πολλοί ηλικιωμένοι δεν θέλουν να αλλάξουν τις συνήθειές ή τη διαρρύθμιση του σπιτιού τους. Όλα τα αντικείμενα έχουν μια ιστορία που τους θυμίζει το παρελθόν τους και δυσκολεύονται να τα αποχαιρετίσουν.
Οι σκάλες πολλές φορές γίνονται επικίνδυνες: σε αυτές τις περιπτώσεις είτε πρέπει να περιορίσετε τον ηλικιωμένο σε έναν όροφο ή να βρείτε λύση που να μην περιλαμβάνει σκάλα και σκαλοπάτια.
Τα μικρά αντικείμενα και μικρο-έπιπλα είναι παγίδες. Μικρά τραπεζάκια, κομοδίνα, χαλιά και γενικότερα αντικείμενα που γίνονται εμπόδια στην ομαλή κυκλοφορία στο σπίτι καλό είναι να φύγουν.
Ο καλύτερος τρόπος να αρχίσετε αυτή τη συζήτηση είναι με τον δείξετε ότι η αλλαγή θα φέρει άνεση και ασφάλεια. Για παράδειγμα, μπορείτε να αρχίσετε τη συζήτηση λέγοντας «μήπως θα κάνεις μπάνιο πιο άνετα αν βάλουμε μία καρεκλίτσα στην μπανιέρα;» Μην φέρνετε τον ηλικιωμένο προ τετελεσμένων αποφάσεων γιατί θα είναι αρνητικός και σε αμυντική στάση.
Σε πολλές περιπτώσεις, μπορείτε να κάνετε αλλαγές που δεν είναι εμφανείς και δεν ενοχλούν, όπως να προσθέσετε καλύτερο φωτισμό και φωτισμό ασφαλείας ή να αφαιρέσετε ένα χαλί στο διάδρομο. Με μικρά βήματα που μπορεί να περάσουν σχεδόν απαρατήρητα, μπορείτε να κάνετε το σπίτι πιο ασφαλές για έναν ηλικιωμένο.
Οικονομική διαχείριση
Τα οικονομικά θέματα είναι προσωπικά και λίγοι άνθρωποι θέλουν να τα συζητάνε. Για την καλύτερη ασφάλεια του ανθρώπου σας, όμως, είναι μια χρήσιμη συζήτηση.
Οι μεγαλύτεροι άνθρωποι μπορεί εύκολα να ξεχάσουν τους λογαριασμούς τους ή τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Μπορεί επίσης να χάνουν τα λεφτά τους ή να μην θυμούνται πού τα έχουν βάλει.
Δυστυχώς, αυτό τους κάνει εύκολη λεία. Πολλοί ηλικιωμένοι πέφτουν θύματα επιτηδείων που προσπαθούν να τους αποσπάσουν λεφτά. Το γνωστό τηλεφώνημα περί αυτοκινητικού ατυχήματος έχει συχνά δραματικά αποτελέσματα σε ηλικιωμένους που τρομάζουν ότι το παιδί τους έπαθε κάτι.
Μιλήστε με τον άνθρωπό σας ανοιχτά, χωρίς όμως να τον κατηγορείτε ή να τον τρομοκρατήσετε. Δώστε έμφαση στην ασφάλειά του: «διάβαζα για τις κομπίνες που κάνουν οι απατεώνες. Εσύ έχεις ακούσει κάτι σχετικά;» Δώστε στον άνθρωπο κατευθυντήριες γραμμές όπως, για παράδειγμα, να σας παίρνει τηλέφωνο όταν οποιοσδήποτε του ζητάει λεφτά.
Ακόμα καλύτερα, αναλάβετε εσείς τις πληρωμές των λογαριασμών. Αν ο ηλικιωμένος φοβάται μήπως σας κουράζει ή γίνεται βάρος, τονίστε ότι μέσω ebanking η πληρωμή λογαριασμών είναι εύκολη και δεν σας είναι κόπος.
Θέματα υγείας
Τα θέματα υγείας είναι σημαντικά. Πολλοί ηλικιωμένοι δεν θέλουν να τα συζητούν γιατί τους θυμίζει τη φθαρτότητά τους. Έτσι, πρέπει εσείς να ενθαρρύνετε τον ηλικιωμένο να περιγράψει με ειλικρίνεια στον ιατρό την κατάστασή της υγείας του.
Η συζήτηση καλό είναι να αρχίσει γλυκά: «πρόσεξα ότι δεν τρως με τόση όρεξη όσο παλιά» ή «είδα ότι δυσκολεύεσαι να ανέβεις τη σκάλα. Μήπως πονάει το πόδι σου;»
Αρκετοί ηλικιωμένοι χάνουν τη σειρά των φαρμάκων τους και δεν ακολουθούν τις οδηγίες των ιατρών. Μπορείτε να τους βοηθήσετε λέγοντας «ξέρω ότι παίρνεις πολλά φάρμακα. Σκεφτόμουν να σε βοηθήσω να τα οργανώσουμε μαζί για να ξέρει τι παίρνεις κάθε μέρα.» Δώστε λύσεις και αναγνωρίστε το πρόβλημα χωρίς όμως να βάζετε τον άνθρωπό σας σε αμυντική στάση.
Αναγκαίες συζητήσεις που πρέπει να γίνουν
Όσο μεγαλώνουν οι άνθρωποι, τόσο πιο αναγκαίες γίνονται οι δύσκολες συζητήσεις. Είναι όμως σωτήριες και πολλές φορές φέρνουν πιο κοντά τα παιδιά με τους ηλικιωμένους γονείς τους.
Όλες οι συζητήσεις γίνονται ευκολότερες αν μπείτε για λίγο στη θέση του ηλικιωμένου. Αυτός ο άνθρωπος βιώνει ανασφάλεια, άγχος και μειωμένες αντοχές. Μπορεί να νιώθει ότι οι φυσικές και γνωστικές του ικανότητες μειώνονται και γίνεται ένα παιδί που θέλει φροντίδα εκεί που ήταν αυτός που παρείχε την φροντίδα.
Μην αφήσετε όμως αυτές τις συζητήσεις να αιωρούνται γιατί έτσι δυσκολεύετε τη ζωή του ανθρώπου σας—και τη δική σας!